اختلال بدریخت انگاری بدن یا خود زشت پنداری: جراحی زیبایی درمان نیست!
همه بهم می‌گند ما که متوجه نقصی که میگی نمیشیم اما من میبینمش؛ احتمالا دلشون می‌سوزه و نمی‌خواند که اعتماد به نفسم رو از دست بدم. شاید بهتر باشه عمل زیبایی انجام بدم، مطمئنم بعدش همه چی درست میشه...آیا شما مبتلا به اختلال بدریخت انگاری یا زشت انگاری بدن هستید؟
آیا مبتلا به اختلال خودزشت پنداری هستید؟
اختلال بدریخت انگاری بدن (اختلال خودزشت انگاری بدن)چیست؟
اختلال بدریخت‌انگاری بدن یک اختلال روانپزشکی است که در آن افراد به طور وسواس‌گونه‌ای به یک نقص جزئی یا حتی غیرموجود در بدن خود توجه می‌کنند.
اختلال بدریخت‌انگاری بدن فراتر از مشاهده گاه‌به‌گاه نقص‌ها در آینه است؛ بلکه تمرکز مداومی است که در زندگی روزمره فرد اختلال ایجاد می‌کند.
در بیشتر مواقع، دیگران حتی متوجه نقصی که فرد مبتلا به اختلال بدریخت‌انگاری بدن به آن توجه دارد نمی‌شوند. هر چقدر هم که به این افراد اطمینان داده شود که خوب به نظر می‌رسند یا نقصی وجود ندارد، فرد مبتلا به اختلال بدریخت‌انگاری بدن ممکن است نتواند بپذیرد که مشکلی وجود ندارد.
علائم اختلال بدریخت‌انگاری بدن چیست؟
علائم اصلی اختلال بدریخت‌انگاری بدن تمرکز منفی بر یک یا چند قسمت از ظاهر فیزیکی است که ممکن است به این معنا باشد که فرد دائماً نقص‌های تصور شده خود را با دیگران مقایسه می‌کند و تمرکز بر چیزهای دیگر برای او دشوار می‌شود. این وضعیت می‌تواند به اضطراب در موقعیت‌های اجتماعی نیز منجر شود.
اختلال بدریخت‌انگاری بدن ممکن است به بروز علائم دیگری نیز منجر شود، از جمله:
- عزت نفس پایین؛
- اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی؛
- مشکلات تمرکز در محل کار یا مدرسه؛
- رفتارهای تکراری برای پنهان کردن نقص‌ها، که می‌تواند از آرایش بیش از حد گرفته تا جراحی زیبایی باشد؛
- وسواس در بررسی آینه یا اجتناب کامل از آن؛
- رفتارهای اجباری مانند کندن پوست (اختلال پوست‌کنی)؛
- تعویض مکرر لباس‌ها؛
افراد مبتلا به اختلال بدریخت‌انگاری بدن اغلب نگران قابل مشاهده‌ترین بخش بدن‌شان مانند صورت، مو و پوست هستند.
نواحی رایج تمرکز اختلال بدریخت‌انگاری بدن کدامند؟
- آکنه یا لکه‌های صورت
- ویژگی‌های صورت مانند بینی، لب‌ها و چشم‌ها
- ضخامت، رنگ یا نوع مو
- وزن و ترکیب بدن
- ندام تناسلی
بدریخت‌انگاری عضلانی زیرمجموعه‌ای از اختلال بدریخت‌انگاری بدن در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، نسخه پنجم (DSM-5) است. در این وضعیت، فرد به این فکر مشغول می‌شود که بدنش بیش از حد کوچک است یا به اندازه کافی عضلانی نیست. این نوع از اختلال بدریخت‌انگاری بدن در مردان شایع‌تر است و با افزایش خطر مصرف مواد مخدر و خودکشی همراه است.
علل و عوامل خطر اختلال بدریخت‌انگاری بدن چیست؟
این اختلال اغلب در دوران نوجوانی ایجاد می‌شود. پژوهشگران هنوز مطمئن نیستند که چه چیزی باعث اختلال بدریخت‌انگاری بدن می‌شود. این اختلال ممکن است با موارد زیر مرتبط باشد:
- عوامل محیطی: عوامل استرس‌زای خارجی اغلب نقش مهمی در ایجاد اختلال بدریخت‌انگاری بدن دارند. سوءاستفاده در کودکی، آزارهای همسالان و استفاده از شبکه‌های اجتماعی همگی می‌توانند خطر ابتلا به اختلال بدریخت‌انگاری بدن را افزایش دهند.
- ژنتیک: برخی از مطالعات نشان می‌دهند که اختلال بدریخت‌انگاری بدن بیشتر در خانواده‌ها رخ می‌دهد.
طبق تحقیقات، علائم اختلال بدریخت‌انگاری بدن در افرادی که به اختلالات خوردن مبتلا هستند نیز به طور قابل توجهی بالاتر است.
تشخیص اختلال بدریخت‌انگاری بدن چگونه است؟
راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) اختلال بدریخت‌انگاری بدن را در دسته اختلالات وسواسی-اجباری و اختلالات مرتبط قرار داده است.
(DSM-5) معیارهای تشخیصی به‌روزی را ارائه می‌دهد تا به پزشکان در تمایز این وضعیت از اضطراب اجتماعی و دیگر اختلالات روانی کمک کند. با این حال، افراد مبتلا به اختلال بدریخت‌انگاری بدن اغلب دیگر اختلالات اضطرابی را نیز تجربه می‌کنند.
برای تشخیص اختلال بدریخت‌انگاری بدن، باید علائم زیر را وجود داشته باشد:
- اشتغال ذهنی به یک «نقص» در ظاهر فیزیکی خود؛
- رفتارهای تکراری مانند کندن پوست، تعویض مکرر لباس‌ها یا نگاه کردن به آینه؛
- ناراحتی شدید یا اختلال در توانایی عملکرد به دلیل وسواس به «نقص»؛
- این اشتغال ذهنی ناشی از یک اختلال خوردن نباشد، هرچند ممکن است فرد هر دو اختلال را داشته باشد؛
بدریخت‌انگاری عضلانی زیرمجموعه‌ای از اختلال بدریخت‌انگاری بدن است.
گزینه‌های درمانی برای اختلال بدریخت‌انگاری بدن چیست؟
شما احتمالاً به ترکیبی از درمان‌ها نیاز خواهید داشت و ممکن است پزشک شما چندین بار برنامه درمانی‌تان را تغییر دهد تا بهترین برنامه را برای شما پیدا کند. همچنین نیازهای درمانی شما ممکن است با گذر زمان تغییر کند.
روان‌درمانی
یکی از روش‌های درمانی که ممکن است مفید باشد، روان‌درمانی فشرده است که بر درمان شناختی-رفتاری (CBT) تمرکز دارد. برنامه درمانی شما ممکن است شامل جلسات خانوادگی علاوه بر جلسات خصوصی نیز باشد. این نوع درمان بر ساخت هویت، ادراک، عزت نفس و ارزشمندی فردی متمرکز است.
دارو درمانی
اولین خط درمان دارویی برای اختلال بدریخت‌انگاری بدن شامل استفاده از داروهای ضدافسردگی مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین مانند فلوکستین و اسیتالوپرام است. بازدارنده‌های بازجذب سروتونین می‌توانند به کاهش افکار و رفتارهای وسواسی کمک کنند.
آیا جراحی می‌تواند علائم اختلال بدریخت‌انگاری بدن را درمان کند؟
پزشکان معمولاً جراحی زیبایی را برای افرادی که اختلال بدریخت‌انگاری بدن دارند توصیه نمی‌کنند. احتمال کمی وجود دارد که جراحی زیبایی اختلال بدریخت‌انگاری بدن را درمان کند و حتی ممکن است علائم را در برخی افراد بدتر کند.
تفاوت بین بدریخت‌انگاری بدن و آشفتگی جنسیتی چیست؟
بدریخت‌انگاری بدن با آشفتگی جنسیتی یکسان نیست. در آشفتگی جنسیتی، فرد احساس می‌کند که جنسیتی که به او هنگام تولد نسبت داده شده، با جنسیتی که با آن هویت‌یابی می‌کند، مطابقت ندارد. افراد مبتلا به آشفتگی جنسیتی ممکن است نسبت به بخش‌هایی از بدن خود که به جنسیت تولدی‌شان مرتبط است، احساس ناراحتی کنند. برای مثال، فردی که هویت زنانه دارد اما با اندام تناسلی مردانه متولد شده است، ممکن است اندام تناسلی خود را یک نقص بداند و این موضوع به او احساس ناراحتی شدید بدهد. برخی افراد مبتلا به آشفتگی جنسیتی ممکن است به اختلال بدریخت‌انگاری بدن نیز مبتلا باشند، اما داشتن اختلال بدریخت‌انگاری بدن به معنای این نیست که شما آشفتگی جنسیتی نیز دارید.
نتیجه
هنوز بسیاری از جنبه‌های اختلال بدریخت‌انگاری بدن است که پژوهشگران آن را به‌خوبی درک نکرده‌اند ، اما مراجعه به یک متخصص آموزش‌دیده برای درمان بسیار مهم است.
تحقیقات نشان می‌دهند که هم درمان شناختی-رفتاری و هم دارودرمانی می‌توانند به بزرگسالان در مدیریت اختلال بدریخت‌انگاری بدن کمک کنند و شواهد مؤثر بودن این درمان‌ها در جمعیت‌های جوان‌تر نیز در حال افزایش است؛ اما بسیاری از افراد حتی در طول و بعد از درمان همچنان علائم اختلال بدریخت‌انگاری بدن را نشان می‌دهند.
منابع
- ?What is Body Dysmorphic Disorder (BDD)
https://www.healthline.com/health/body-dysmorphic-disorder
