اختلال پوستکَنی (کندن پوست) چیست؟ آیا درمانی وجود دارد؟
کندن گاهبهگاه زخم یا جوش امری غیرمعمول نیست اما برای برخی افراد، این رفتار میتواند به یک مشکل مزمن تبدیل شود. پوستکنی مداوم میتواند زخمهای موجود را تحریک کرده و حتی باعث ایجاد زخمهای جدید شود. این موضوع ممکن است به ایجاد دلمههای بیشتر و در نهایت منجر به بروز جای زخم شود.
این رفتار مداوم میتواند به حالتی به نام اختلال پوستکَنی تبدیل شود. افرادی که دچار این اختلال هستند، به صورت عادت یا بر اساس یک تکانه پوست خود را میکَنند. اغلب این افراد این تکانه را چیزی توصیف میکنند که برای کنترل آن دچار مشکل هستند.
برخی افراد ممکن است روزانه چندین بار و به مدت چند دقیقه پوست خود را بکنند در حالی که دیگران ممکن است به صورت مداوم و برای چند ساعت این کار را انجام دهند.
اختلال پوستکَنی شایع نیست، اما به خوبی شناخته شده است. این اختلال به عنوان یک وضعیت سلامت روانی مرتبط با اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) در نظر گرفته میشود. همه افرادی که دچار وسواس فکری-عملی هستند، به اختلال پوستکَنی مبتلا نمیشوند، اما بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال، وسواس فکری-عملی را نیز تجربه میکنند.
برای آشنایی بیشتر با اختلال پوستکَنی، از جمله علل ایجاد و روشهای مدیریت آن، ادامه مطلب را بخوانید.
چگونه علائم اختلال پوستکنی را تشخیص دهیم؟
شناخت نشانهها و علائم اختلال پوستکَنی میتواند به شما کمک کند تا بفهمید آیا برخی رفتارها نتیجه «پوستکَنی عادی» است یا اینکه ممکن است به یک مشکل جدیتر اشاره داشته باشد.
برای مثال، کندن گاهبهگاه پوست به ندرت مشکلساز است. دلمهها اغلب هنگام بهبود پوست خارش دارند و این باعث میشود بسیاری از افراد پوست خود را بخارانند. همچنین بسیاری از افراد برخلاف توصیهها، جوشها و نقاط سیاه پوست را دستکاری میکنند.
اما افرادی که دچار اختلال پوستکَنی هستند، ممکن است دلمهها، برجستگیها، جوشها یا سایر ضایعات پوستی را تا زمانی که دوباره خونریزی کرده یا ملتهب شوند، دستکاری کنند. این افراد ممکن است پوست اطراف ناخنهای دست و پا را نیز بکنند.
گاهی، این افراد اجازه میدهند ناحیه دستکاریشده بهبود یابد، اما دوباره آن را میکنند. این چرخهای از عادت و تکانه است که غلبه بر آن میتواند دشوار باشد.
دیگر نشانهها و علائم این اختلال شامل موارد زیر است::
- تلاش برای از بین بردن نقصها: برخی افراد به طور مکرر پوست خود را میخارانند یا سعی میکنند نقصهایی که فکر میکنند در پوستشان وجود دارد، برطرف کنند که نیز میتواند منجر به ایجاد ضایعات، بریدگیها و زخمهای جدید شود.
- صرف زمان زیاد برای پوستکَنی: برخی افراد مبتلا به این اختلال روزانه چندین بار پوست خود را میکَنند و برخی ممکن است برای چندین ساعت این کار را ادامه دهند که این رفتار میتواند باعث اختلال جدی در زندگی اجتماعی و حرفهای آنها شود.
- ایجاد جای زخم و عفونت: این اختلال میتواند باعث عفونتها، ضایعات و جای زخمهایی شود که برای مدت طولانی باقی میمانند. عفونتها ممکن است نیاز به درمان با آنتیبیوتیک داشته باشند.
- اجتناب از حضور در مکانهای عمومی به دلیل ظاهر پوست: پوستکَنی مداوم میتواند پوست را با ضایعات و جای زخم پوشانده کند. برخی افراد ممکن است به دلیل ظاهر پوستشان از رفتن به ساحل، باشگاه یا مکانهایی که نیاز به پوشیدن لباس کمتر دارند، اجتناب کنند.
وضعیت اختلال کندن پوست چگونه ایجاد میشود؟
اختلال پوستکَنی یک رفتار تکراری محسوب میشود. این اختلال همچنین به عنوان یکی از رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن (Body-Focused Repetitive Behavior - BFRB) شناخته میشود. دیگر رفتارهای مشابه شامل کندن مو یا ناخنها است.
اختلال پوستکَنی به عنوان نوعی وسواس فکری-عملی طبقهبندی میشود. تکانه وسواسی برای پوستکَنی اغلب آنقدر قوی است که بسیاری از افراد نمیتوانند به تنهایی آن را متوقف کنند. هرچه فرد بیشتر پوست خود را بکند، کنترل کمتری بر این رفتار خواهد داشت. علت دقیق این اختلال هنوز مشخص نیست. این اختلال اغلب پس از یکی از دو رویداد یا محرک زیر آغاز میشود:
- عفونت، آسیب یا زخم: این حالت باعث ایجاد دلمه میشود. خارش ناشی از آن فرد را به خاراندن و کندن تحریک میکند. زخم یا ضایعه جدید شروع به بهبود میکند و دلمه دیگری ایجاد میشود و چرخه پوستکَنی آغاز میشود.
- استرس: رفتار پوستکَنی به عنوان یک عادت کاهشدهنده استرس در زمانهای پراسترس شکل میگیرد. عمل تکراری و کنترلی که پوستکَنی ایجاد میکند ممکن است تسکیندهنده احساسات ناشی از رویدادهای غیرقابلکنترل باشد.
اختلال پوستکَنی در کودکان و بزرگسالان رخ میدهد. این اختلال میتواند در هر سنی آغاز شود، اما معمولاً در دوران نوجوانی یا شروع بلوغ ظاهر میشود. زنان بیشتر از مردان مستعد ابتلا به این اختلال هستند.
بیماریهای همزمان رایج با اختلال کندن پوست چیست؟
چندین بیماری بهطور رایج در کنار اختلال کندن پوست ظاهر میشوند. این بیماریها یا اختلالات ممکن است علائم یک بیماری دیگر باشند یا عوامل خطر مشترکی داشته باشند.
بیماریهای همزمان شامل موارد زیر هستند:
- اختلال وسواس فکری-عملی: این اختلال روانی اغلب منجر به رفتارهای تکراری میشود که بهشدت کیفیت زندگی فرد را مختل میکند.
- اختلال بدریختانگاری بدن: افراد مبتلا به این اختلال تصویری از بدن خود بهطور وسواسی افکار منفی درباره ظاهر خود دارند. این موضوع میتواند به کندن پوست برای حذف نقصها منجر شود.
- اختلال افسردگی: افسردگی میتواند منجر به مجموعهای از رفتارها از جمله کندن پوست شود.
- اختلال کندن مو: تقریباً ۳۸ درصد از افرادی که به اختلال کندن پوست مبتلا هستند، این اختلال را نیز تجربه میکنند.
- سایر رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن: اگرچه کندن مو شایعترین رفتار تکراری همزمان است، سایر رفتارها نیز ممکن است رخ دهند. این رفتارها شامل جویدن ناخن، گاز گرفتن لبها تا خونریزی و جویدن داخل گونهها است.
اختلال پوستکنی چگونه تشخیص داده میشود؟
اختلال کندن پوست نمیتواند توسط خود فرد تشخیص داده شود. اگرچه ممکن است فکر کنید که علائم شما ناشی از این اختلال است، پزشک شما ابتدا باید سایر شرایط زمینهای را رد کند تا بتواند تشخیص نهایی دهد.
پس از انجام معاینه فیزیکی، پزشک درباره رفتارها و احساساتی که هنگام انجام این عادت دارید از شما سؤال خواهد کرد. آنها همچنین بررسی میکنند که آیا ضایعات یا زخمهایی که میکنید ناشی از بیماریهای پوستی مانند اگزما یا پسوریازیس هستند یا خیر.
اگر پزشک به اختلال کندن پوست مشکوک باشد ممکن است شما را به یک متخصص سلامت روان ارجاع دهد.
نکاتی برای مدیریت اختلال کندن پوست
گزینههای درمانی موجود برای اختلال کندن پوست به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: دارودرمانی و رواندرمانی.
رواندرمانی
یک متخصص سلامت روان یا مشاور میتواند به شما کمک کند تا محرکهایی که منجر به کندن پوست میشوند را شناسایی کنید. سپس میتوانید با هم روشهایی برای متوقف کردن این رفتار در هنگام مواجهه با این محرکها پیدا کنید.
روشها شامل یادگیری استفاده از رفتارهای سالمتر است. بهعنوان مثال، استفاده از توپ استرس، بازی با مکعب روبیک، نقاشی یا سایر فعالیتهایی که دستهای شما را مشغول میکنند گاهی اوقات میتوانند به توقف این رفتار کمک کنند.
یک متخصص سلامت روان ممکن است به شما بیاموزد که چگونه در برابر چیزهایی در محیط یا روی بدن خود که شما را بیشتر مستعد کندن میکنند مقاومت کنید. پوشیدن دستکش یا استفاده از بانداژ چسبی برای پوشاندن زخمها یا بریدگیها نیز ممکن است به شما کمک کند تا از کندن خودداری کنید.
دارودرمانی
داروهای ضدافسردگی ممکن است به کاهش رفتارهای کندن پوست کمک کنند. مهارکنندههای بازجذب سروتونین بهطور رایج برای این اختلال تجویز میشوند.
سایر داروها، از جمله داروهای روانپزشکی و ضدتشنج، ممکن است برای استفاده خارج از برچسب (off-label) تجویز شوند. این به این معنا است که اگرچه این داروها عمدتاً برای درمان شرایط دیگری استفاده میشوند، ممکن است برای درمان اختلال کندن پوست نیز مؤثر باشند.
چشمانداز
پس از تشخیص، پزشک با شما همکاری خواهد کرد تا یک برنامه درمانی تهیه کند. پیدا کردن برنامهای که برای شما مؤثر باشد ممکن است نیاز به فرآیند آزمایش و خطا داشته باشد.
اگرچه درمان میتواند به شما در مدیریت علائم و کاهش رفتارها کمک کند، ممکن است دورههایی وجود داشته باشد که دوباره پوست خود را بکنید. این اتفاق حتی پس از مدتهای طولانی که این رفتار را متوقف کردهاید، ممکن است رخ دهد.
این به این معنا نیست که شما نمیتوانید بر این اختلال غلبه کنید بلکه فقط به این معنا است که شما و پزشکتان ممکن است نیاز داشته باشید برنامه درمانی خود را بازبینی کرده و آن را برای نیازهای خود بهروزرسانی کنید.
چگونه کنار بیاییم؟
در حالی که گامهایی برای مدیریت برمیدارید، میتوانید چند کار انجام دهید تا برنامه درمانی خود را پیش ببرید:
- یک گروه حمایتی در جامعه خود پیدا کنید. این گروه از افراد تجربه شما را درک خواهند کرد و میتوانند در یافتن برنامه درمانی که برای شما مؤثر است از شما حمایت کنند. همچنین میتوانند به شما درک بیشتری از روند اختلال و آنچه ممکن است در آینده انتظار داشته باشید بدهند.
- از یک متخصص سلامت روان یا درمانگر راهنمایی بخواهید.
- بالاتر از همه، از خود حمایت کنید. برای خود هدفهایی تعیین کنید و وقتی به آنها رسیدید، جشن بگیرید. با این حال، به یاد داشته باشید که در ابتدا، موفقیت ممکن است کند باشد. برای هر دستاورد کوچک خود را تشویق کنید و اگر به هدف خاصی نرسیدید به خود مهربانی نشان دهید.
مطالب این سایت صرفاً جهت اطلاعرسانی است و نباید به عنوان جایگزینی برای تشخیص، تجویز یا درمان پزشکی در نظر گرفته شود. برای مشکلات پزشکی، حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید.
دیدگاه کاربران