آیا آکنه هورمونی وجود دارد؟ درمان آکنه چیست؟
آکنه هورمونی معمولاً به سادگی به عنوان آکنه شناخته می‌شود. آکنه هورمونی ممکن است در پاسخ به تغییرات هورمونی و به ویژه افزایش آندروژن‌ها، مانند تستوسترون، رخ دهد. افزایش سطح آندروژن می‌تواند فرایندی را آغاز کند که شامل تولید سبوم بیشتر، تغییرات در فعالیت سلول‌های پوستی، التهاب فولیکول‌های مو توسط باکتری به نام پروپیونی‌باکتریوم آکنه شود و همین می‌تواند به آکنه منجر شود. ضایعات آکنه یا جوش‌ها با شدت‌های مختلف معمولاً صورت و بالای بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند. آکنه یک وضعیت شایع و قابل درمان است.
آکنه چیست؟
آکنه خفیف بسیاری از افراد را در دوران بلوغ تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند در طول بزرگسالی ادامه یابد. آکنه یک وضعیت پوستی است. اصطلاح دیگر برای این وضعیت پوستی، آکنه ولگاریس است. این آکنه زمانی رخ می‌دهد که بدن سبوم اضافی تولید می‌کند، یک روغن که از خشکی پوست جلوگیری می‌کند و همین روغن با سلول‌های مرده پوست در یک منفذ جمع می‌شود و جایی که انسداد رخ می‌دهد، یک ضایعه آکنه یا جوش می‌تواند شکل بگیرد.
- پاپول‌ها
- پوسچول‌ها
- ندول‌ها
- کیست‌ها
- کومدون‌ها
از انواع ضایعات پوستی هستند.
آکنه هورمونی چیست؟
آکنه هورمونی اصطلاحی نیست که در تحقیقات پزشکی یا توسط پزشکان استفاده شود، اما ممکن است در اینترنت، مجلات یا توسط افرادی که داروهای طبیعی می‌فروشند استفاده شود.
این مقاله فرض می‌کند که آکنه هورمونی به سادگی به معنای آکنه است. یکی از دلایلی که افراد ممکن است آن را آکنه هورمونی بنامند، ارتباط آن با این واقعیت است که در نوجوانانی که تغییرات هورمونی بلوغ را تجربه می‌کنند، شایع‌تر است.
علائم آکنه چیست؟
علائم آکنه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- جوش‌های سر سفید
- جوش‌های سر سیاه
- پاپول‌ها
- پوسچول‌ها
- کیست‌ها
- ندول‌ها
جوش‌های سر سفیدها و سر سیاه‌ها التهابی نیستند و باعث درد یا تورم نمی‌شوند. اگر التهابی شوند، می‌توانند به کیست‌ها یا پوسچول‌ها تبدیل شوند. ضایعات التهابی می‌توانند دردناک و قرمز باشند و ضایعه و ناحیه اطراف آن ممکن است بالا بیایند و برجسته شوند.
ضایعات اغلب بر روی
- صورت
- گردن
- پشت
- شانه‌ها
- سینه
ظاهر می‌شوند. احتمال ظهور آنها بر روی پیشانی بیشتر از سایر قسمت‌های صورت مانند گونه‌ها است، زیرا سطح سبوم در این ناحیه بالاتر است؛ در دوران بارداری و در دوران یائسگی، تغییرات هورمونی می‌توانند دوباره آکنه را در زنان تحت تأثیر قرار دهند.
علل ایجاد آکنه چیست؟
چهار عامل اصلی در تشکیل ضایعات آکنه دخیل هستند. هورمون‌ها یکی از عوامل اصلی هستند که ممکن است باعث شود برخی افراد آن را آکنه هورمونی بنامند.:
- تولید هورمون تستوسترون در دوران بلوغ افزایش می‌یابد. این باعث پوست چرب می‌شود زیرا تولید سبوم را افزایش می‌دهد، ماده چربی که در پایه مو ترشح می‌شود تا از پوست محافظت کند و آن را روغنی نگه دارد.
- فولیکول‌های مو مسدود می‌شوند و کومدون‌ها یا "پلاگ‌های مسدود شده" را تشکیل می‌دهند. تولید بیش از حد سلول‌های پوستی که معمولاً به سمت بالا حرکت کرده و از سطح پوست جدا می‌شوند نیز به این فرآیند اضافه می‌شود.
- کومدون‌ها می‌توانند با عفونت باکتریایی بدتر شوند.
- سیستم ایمنی به باکتری‌ها واکنش نشان می‌دهد و باعث التهاب می‌شود.
همه آکنه‌ها التهابی نیستند. کومدون‌های ساده - سر سیاه‌ها و سر سفیدها - ممکن است التهابی نباشند. جوش‌ها به ترتیب شدت افزایشی - پاپول‌ها، پوسچول‌ها، ندول‌ها و کیست‌ها - التهابی هستند.
نقش هورمون‌ها در تشکیل آکنه چیست؟
آکنه ممکن است به عنوان آکنه هورمونی شناخته شود زیرا یک عامل اصلی ایجاد آن هورمون تستوسترون است. سطح تستوسترون در سال‌های نوجوانی به عنوان بخشی از بلوغ افزایش می‌یابد. این هورمون همچنین باعث افزایش تولید سبوم در پایه موها می‌شود و به این دلیل این است که غدد ترشح کننده چربی به تستوسترون حساس هستند. سایر هورمون‌ها نیز در آکنه نقش دارند. برای زنان، تغییرات هورمونی مرتبط با بارداری یا چرخه قاعدگی می‌توانند آکنه را تحریک کنند و کاهش سطح استروژن ممکن است خطر آکنه را در دوران یائسگی افزایش دهد. شرایطی که سطح هورمون‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک(PCOS) می‌تواند آکنه را تحریک کند.
آکنه در یائسگی چگونه تجربه می‌شود؟
نوسانات هورمونی می‌توانند به آکنه در دوران بارداری و در زمان یائسگی منجر شوند. محققان اشاره می‌کنند که زنانی که آکنه را در دوران یائسگی تجربه می‌کنند معمولاً سطح آندروژن آنها در محدوده طبیعی است، اما سطح استروژن کاهش می‌یابد. این عدم تعادل ممکن است باعث بروز آکنه شود.
اکنه بر مبنای شدت آن چگونه طبقه‌بندی می‌شود؟
آکنه می‌تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد؛ آکنه شدید زمانی رخ می‌دهد که التهاب وجود دارد و تعداد زیادی ضایعات وجود داردکه ممکن است دارو تجویز شود.
طبقه‌بندی‌های موجود نشان می‌دهد که:
- آکنه خفیف بیشتر شامل سر سیاه‌ها و سر سفیدها است و معمولاً نیاز به کمک پزشکان ندارد.
- آکنه متوسط شامل هر دو ضایعات التهابی و غیر التهابی است که برخی از آنها ممکن است زخم برجای بگذارند.
- آکنه شدید ویژگی ضایعات التهابی گسترده دارد. می‌تواند بر ظاهر و اعتماد به نفس تأثیر بگذارد و می‌تواند زخم ایجاد کند.
تجربه انواع آکنه می‌توانند استرس‌آور باشند.
چه افسانه‌هایی درباره علل آکنه وجود دارد؟
افسانه‌های زیادی درباره علل آکنه وجود دارد و هنوز هیچ شواهدی وجود ندارد که هیچ‌کدام از موارد زیر باعث آکنه شوند:
- بهداشت ضعیف
- شکلات و عوامل رژیمی دیگر، از جمله آجیل یا غذاهای چرب
- خودارضایی یا رابطه جنسی
برخی تحقیقات ارتباط بین آکنه و محصولات لبنی پیدا کرده‌اند.
همچنین شواهدی وجود دارد که آکنه را با رژیم‌های غذایی که حاوی مقدار زیادی غذاهای با شاخص گلیسمی بالا هستند مرتبط می‌کند که این غذاها شامل کربوهیدرات‌های ساده‌ای هستند که در نان سفید، چیپس و سیب‌زمینی سفید و نوشیدنی‌های شیرین یافت می‌شوند. این غذاها می‌توانند سطح قند خون را افزایش دهند و این ممکن است بر سطح هورمون‌ها تأثیر بگذارد که امکان افزایش آکنه را منجر شود.
افرادی که آکنه دارند چه نکاتی را باید رعایت کنند؟
- افراد باید از کندن یا لمس کردن جوش‌ها خودداری کنند.
- شستشوی روزانه ملایم نه بیشتر از دو بار در روز و پس از تعریق
- استفاده از صابون‌ها یا پاک‌کننده‌های ملایم و آب گرم، نه آب داغ
- عدم استفاده از اسکراب‌های سخت یا لایه‌بردار
- اجتناب از مالش، کندن یا خراشیدن جوش‌ها، زیرا این کار می‌تواند آنها را بدتر کند و باعث التهاب شود.
- افراد باید از آرایش خودداری کنند، یا از لوازم آرایشی مبتنی بر آب که به عنوان غیر کومدوژنیک علامت‌گذاری شده‌اند به طور کم استفاده کنند.
- در صورت امکان، اجتناب از محیط‌های با رطوبت بالا که باعث تعریق بیش از حد می‌شوند.
شستشوی بیش از حد برای آکنه خوب نیست. شستشوی و مالش بیش از حد می‌تواند روغن را از پوست حذف کرده و آن را بیشتر تحریک کند. پوست می‌تواند با تولید بیشتر روغن واکنش نشان دهد و به این ترتیب آکنه را بدتر کند.
درمان آکنه چگونه است؟
آکنه بر اساس شدت درمان می‌شود. آکنه خفیف می‌تواند با محصولات بدون نسخه و همچنین با داروهایی که توسط پزشکان ارائه می‌شود، درمان شود. هیچ درمان سریع‌الاثری برای آکنه وجود ندارد. همه درمان‌ها هفته‌ها طول می‌کشند تا اثر نشان دهند.
درمان بدون نسخه
درمان‌های آکنه خفیف که بدون نسخه در دسترس هستند شامل پاک‌کننده‌های پوستی ضد باکتری هستند. با این حال، هیچ شواهدی وجود ندارد که آکنه به دلیل بهداشت ضعیف ایجاد شود. بنزوئیل پراکسید یک داروی موضعی است که بدون نسخه در دسترس است و ممکن است کمک کند. زمانی که از داروهای آکنه استفاده می‌شود، افراد باید از قرار گرفتن مستقیم در معرض آفتاب و تخت‌های برنزه خودداری کنند، زیرا پوست ممکن است در این زمان حساس‌تر به نور UV باشد.
درمان برای آکنه متوسط و شدید
پزشکان می‌توانند به افرادی که آکنه شدیدتر دارند و ممکن است منجر به زخم شوند کمک کنند. آکنه متوسط ممکن است با آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی درمان شود.
زنان با آکنه متوسط که به آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی پاسخ نمی‌دهند ممکن است هورمون‌درمانی ضد آندروژن یا داروی ضدبارداری تجویز شود. برای درمان دارویی حتما باید به پزشک متخصص پوست و مو مراجعه شود و از درمان‌های خودسرانه پرهیز شود.
آکنه شدید ممکن است نیاز به درمان تجویزی داشته باشد، برای مثال، داروی ایزوتریتینوئین که یک درمان خوراکی است که باید به مدت 16 تا 20 هفته مصرف شود. این دارو برای آکنه شدید بسیار موثر است، اما عوارض جانبی دارد و استفاده از آن باید پایش شود. برای درمان دارویی حتما باید به پزشک متخصص پوست و مو مراجعه شود و از درمان‌های خودسرانه پرهیز شد.
- بسیار مهم است که اگر برنامه‌ریزی برای باردار شدن دارید یا اگر باردار هستید یا ممکن است باردار باشید، ایزوتریتینوئین استفاده نکنید زیرا خطراتی برای جنین وجود دارد.
- زنان باید قبل از شروع دارو تست بارداری انجام دهند و از روش‌های قابل اعتماد جلوگیری از بارداری استفاده کنند.
- زنانی که از نظر جنسی فعال هستند و در سن باروری قرار دارند باید قبل، در حین و بعد از درمان با ایزوتریتینوئین از دو روش جلوگیری از بارداری استفاده کنند.
- افراد با آکنه شدید که نیاز به استفاده از ایزوتریتینوئین دارند باید به یک درماتولوژیست ارجاع داده شوند.
شدیدترین شکل آکنه، آکنه کیستیک است که ممکن است با تزریق کورتیکواستروئید به نام تریامسینولون درمان شود. این تزریق به ضایعه هدف کاهش زخم‌های ناشی از التهاب را دارد.
روش‌های دیگر درمان آکنه چیست؟
یک درماتولوژیست ممکن است یک یا ترکیبی از موارد زیر را توصیه یا استفاده کند:
- لیزرها و درمان با نور
- پیلینگ‌های شیمیایی
- تخلیه و استخراج برای برداشتن کیست
تزریق با دارو می‌تواند اندازه یک کیست بزرگ را کاهش دهد اگر نیاز به انجام سریع آن باشد.
درمان آکنه در زنان بالغ همانند سایر افراد است. گزینه‌های بیشتر شامل هورمون‌درمانی است اما هورمون درمانی می‌تواند همراه با عوارض جانبی باشد مثلا افراد زیر نباید از این درمان استفاده کنند:
این شرایط شامل:
- سابقه سرطان سینه
- سکته قلبی یا مغزی قبلی
- سابقه لخته خون
- فشار خون بالا کنترل نشده
- خونریزی غیرطبیعی واژینال
همانند ایزوتریتینوئین، افرادی که از هورمون‌درمانی استفاده می‌کنند نیاز به پایش منظم دارند تا از ایمنی درمان اطمینان حاصل شود.
چگونه پزشک متخصص انتخاب کنیم؟
در انجام یک رویه یا پروسیجر زیبایی، چه جراحی و چه غیر جراحی، می‌توان انتخاب صحیح پزشک را مهم‌ترین عامل رضایت و موفقیت از آن پروسیجر زیبایی دانست. گاهی ممکن است ما تمایل به انجام یک رویه زیبایی داشته باشیم و با مراجعه به پزشک متخصص متوجه شویم که اصلاً گزینه مناسبی برای آن روش نیستیم.
احتمالاً در مسیر جستجو و انتخاب پروسیجر مورد نظرمان با نام چند پزشک آشنا خواهیم شد؛ باید اطلاعات مربوط به تخصص آن پزشکانِ محترم را فقط از طریق سامانه جستجوی اعضاء نظام پزشکی استعلام بگیریم زیرا هنوز هیچ منبع رسمی دیگری در ایران وجود ندارد که به صورت صحیح تخصص‌های دقیق پزشکان محترم در آن ذکر شده باشد.
به یاد داشته باشیم که امن‌ترین محل برای استعلام تخصص درمانگران محترم از همین سامانه است. پروفایل‌های شبکه‌های اجتماعی و عناوین درج شده در آنها، وب‌سایت‌ها و عناوین درج شده در آنها، حتی در وب‌سایت زیست‌لاین و ... منبع جامع و مناسبی برای استعلام تخصص صحیح پزشکان نیستند. به عنوان مثال ممکن است ما در روندِ انتخاب پروسیجر زیباییمان متمایل شویم از فردی که پزشک زیبایی است کمک بگیریم اما زمانی که اطلاعات ایشان را در سازمان نظام پزشکی استعلام بگیریم عنوان دیگری را مشاهده کنیم؛ زیرا هنوز در ایران تخصصی به نام پزشک زیبایی وجود ندارد و عنوان پزشک زیبایی همسو با مدارک دانشگاهی نیست.
پس خواهشمندیم برای استعلام نام پزشک و تخصص ایشان به سامانه جستجوی اعضاء نظام پزشکی مراجعه کنید.
مطالب این سایت صرفاً جهت اطلاع‌رسانی است و نباید به عنوان جایگزینی برای تشخیص، تجویز یا درمان پزشکی در نظر گرفته شود. برای مشکلات پزشکی، حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید.
دیدگاه کاربران